Kamboçya Başbakanı Hun Sen, Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) Zirvesi’nde, mevcut küresel gerilimlerin herkesi etkilediğini belirterek, liderlere “açık ve kapsayıcı çok taraflılığı, pragmatizmi ve karşılıklı saygıyı destekleyen birliktelik ruhunu” benimsemeleri çağrısında bulundu.
ASEAN dönem başkanlığını yürüten Hun Sen, Punom Pen’deki tepenin açılışında, farklılıkları barışçıl yollarla çözmek için iş birliği yapmanın “dünyanın ortak çıkarına” olduğunu vurguladı.
Hun Sen, rastgele bir ulusun ismini belirtmeksizin, önderlerin “herkesin karşı karşıya olduğu varoluşsal ve stratejik zorlukları ele alırken açık ve kapsayıcı çok taraflılığı, pragmatizmi ve karşılıklı saygıyı destekleyen birliktelik ruhunu” benimsemeleri umudunu lisana getirdi.
Öte yandan Hun Sen, “Mevcut birçok zorluk ve gerilim, sürdürülebilir kalkınmayı teşvik için geçmişteki zor kazanılan çabalarımızı engelliyor ve insanların yaşamlarında daha büyük zorluklara neden oluyor.” dedi.
ABD ve Çin ortasında bilhassa son vakitlerde bölgesel tansiyonlar artarken, Rusya- Ukrayna Savaşı da güç ve besin fiyatlarının dünya çapında yükselmesine sebep olmuştu.
ABD ve Çin’den benzer mesajlar
ABD Başkanı Joe Biden da zirvede dün yaptığı konuşmada ASEAN’ın, Washington’un Asya politikasının merkezinde olduğuna işaret ederek, askeri yönetim altındaki Myanmar ve Güney Çin Denizi anlaşmazlığı gibi büyük bölgesel meseleler üzerinde daha yakın iş birliği vaadinde bulunmuştu.
Çevre ve iklim gibi alanlarda çok taraflı iş birliğini genişleten ABD-ASEAN Kapsamlı Stratejik Ortaklığı’nın başlatıldığını açıklayan Biden, bu iştirakin, “hukukun üstünlüğüne yönelik tehditlere” karşı savunmayı, “özgür ve açık, istikrarlı ve müreffeh, dayanıklı ve güvenli bir Hint-Pasifik bölgesi inşa etmeyi” amaçladığını söylemişti.
Öte yandan Çin Başbakanı Li Kıçiang ise global ve bölgesel dengelerin derin ve karmaşık dönüşümlerden geçtiği bu devirde dünyada tek taraflılık ve korumacılık eğilimlerinin arttığına dikkati çekmişti.
Li, Doğu Asya ülkelerinin barış, istikrar ve kalkınma gayelerine bağlı kalmayı sürdürmesi ve bu doğrultuda ortalarındaki ekonomik entegrasyonu geliştirmesi gerektiğini vurgulamıştı.
